Zo bepaal je de kostprijs en de verkoopprijs
Offertewegwijzer
Te lage prijzen kunnen leiden tot verlies, terwijl te hoge prijzen klanten kunnen afschrikken. In dit artikel leer je hoe je een accurate kostprijs en een winstgevende verkoopprijs berekent.
Stap 1: Bepaal de kostprijs
De kostprijs is het totaal van alle kosten die je maakt om een product of dienst te leveren. Dit omvat:
- Directe kosten – Dit zijn kosten die direct aan een product of dienst toe te wijzen zijn, zoals materiaalkosten en inkoopkosten.
- Indirecte kosten – Ook wel overheadkosten genoemd, zoals huur, verzekeringen, administratie en marketing.
- Arbeidskosten – Als je personeel hebt, neem je loonkosten mee. Als zelfstandige moet je je eigen tijd waarderen en een uurtarief bepalen.
Een eenvoudige formule voor de kostprijs:
Kostprijs per product =
(totale vaste kosten + totale variabele kosten) : het aantal eenheden
Stap 2: Bepaal de gewenste winstmarge
De opslag is het percentage winst dat je wilt behalen boven op de kostprijs. Let op: de winstmarge is het percentage winst van de verkoopprijs. Dit verschilt per branche en bedrijf. Gangbare winstmarges variëren tussen de 10% en 50%.
De verkoopprijs wordt dan berekend als:
Verkoopprijs =
Kostprijs per eenheid x (1+opslag)
Als je kostprijs bijvoorbeeld € 50 is en je een opslag van 30% wilt hanteren, dan wordt je verkoopprijs: € 50 x 1,30 = € 65. De winst is € 15 en de winstmarge is € 15 : € 65 = 23,1%.
Bij de uiteindelijke verkoopprijs moet de btw nog optellen. Bijvoorbeeld € 65 + 21% = € 78,65.
Je bent vrij om hier een psychologisch slimmere verkoopprijs van te maken, zoals € 78,99, € 78,50 of € 79,00.
Winstmarge = (Verkoopprijs excl. btw - kostprijs) : (verkoopprijs excl. btw) x 100%.
Stap 3: Marktonderzoek en concurrentieanalyse
Naast kosten en marges is het belangrijk om de markt en concurrentie te analyseren. Kijk naar:
- Prijzen van concurrenten
- Wat klanten bereid zijn te betalen
- Unieke waardepropositie van jouw product of dienst
Stap 4: Prijsstrategie kiezen
Afhankelijk van je doelgroep en positionering kun je verschillende prijsstrategieën hanteren:
- Kosten-plus-prijsstelling – Kostprijs plus een vaste winstmarge.
- Concurrentiegebaseerde prijsstelling – Prijs bepalen op basis van wat concurrenten vragen.
- Waardegedreven prijsstelling – Prijs baseren op de waargenomen waarde voor de klant.
Stap 5: Prijzen testen en aanpassen
Evalueer regelmatig of je prijzen nog steeds winstgevend en marktconform zijn. Verander indien nodig je prijsstrategie op basis van klantreacties en kostenontwikkelingen.
Door een goed inzicht te hebben in je kostprijs en een strategische verkoopprijs te bepalen, zorg je ervoor dat je onderneming gezond en winstgevend blijft.
Mag je altijd zelf je verkoopprijs bepalen?
Ja, als zelfstandig ondernemer heb je in principe de vrijheid om zelf je verkoopprijs te bepalen. Er zijn echter enkele uitzonderingen en aandachtspunten:
- Markt en concurrentie – Je prijs moet concurrerend en realistisch zijn om klanten aan te trekken en winstgevend te blijven.
- Wettelijke beperkingen – In sommige sectoren gelden regels, zoals maximumprijzen of vaste prijzen (denk aan boeken in Nederland, waar de Wet op de vaste boekenprijs geldt). Dit staat in de Prijzenwet. Bovendien mag de overheid zich met verkoopprijzen bemoeien als het in de economie heel slecht gaat.
- Contractuele afspraken – Als je werkt met leveranciers of distributeurs, kunnen er afspraken zijn over minimale of aanbevolen verkoopprijzen.
- Prijsafspraken en mededingingswetgeving – Het is verboden om prijsafspraken te maken met concurrenten (kartelvorming), omdat dit de vrije markt verstoort.
Kortom, je hebt veel vrijheid, maar het is verstandig om rekening te houden met marktfactoren en wettelijke regels.